به نقل از «فارس»

حجت الاسلام والمسلمین کلانتری: انقلاب ما، پیروزی تفکر دینی ناب اسلامی به رهبری یک فقیهِ مؤمنِ ملتزم متعهدِ به اسلام ناب است

تاریخ انتشار: ۲۳ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۱۷۸۴۸

به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، در جلسه  این هفته جهاد تبیین، حجت الاسلام والمسلمین کلانتری پیرامون موضوع «جریان شناسی سیاسی در تاریخ معاصر ایران» به ایراد سخن پرداخت.

تولیت حرم مطهر در ابتدای جلسه، ضمن تبریک بیست‌وچهارم ذی‌الحجه روز مباهله، تصریح کرد: این روز، در حقیقت یکی از نقطه‌های عطف تاریخی صدر اسلام است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 با اتفاقی که در آن تاریخ افتاد، حقانیت اسلام، به رخ اهل کتاب آن روز کشیده شد؛ و همچنین نزول آیه تطهیر «...انَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» (سوره احزاب، آیه ۳۳)  که مکمل آیه‌ای است که جریان مباهله را مطرح می‌کند. «فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ» (سوره آل عمران، آیه ۶۱)

وی اظهار کرد: از آنجا که موضوع ما به بحث جریان شناسی سیاسی معاصر و چگونگی شکل‌گیری انقلاب اسلامی معطوف ‌می‌شود، لازم است که مقدمه‌ای بیان شود؛ مقام معظم رهبری(مدظله العالی) دائماً به نسل جدید از جمله دانشجویان و طلبه‌ها تأکید دارند که حتماً تاریخ سیاسی معاصر را مطالعه کنید. لذا در این راستا باید چندین کتاب به‌صورت مفصل مطالعه شود.

 کلانتری در ادامه به معرفی برخی از این کتاب های مفید پرداخت و گفت: کتاب «تاریخ سیاسی معاصر ایران» در دوجلد، تألیف سید جلال الدین مدنی، به لحاظ سرفصل، یکی از کامل ترین کتاب ها است. حقیقتاً می‌توان گفت مطالعه این کتاب از واجبات است، که مباحث آن از عصر قاجار شروع می‌شود و به سال های پیروزی انقلاب اسلامی می‌رسد. کتاب دیگر در این زمینه، «سازمان ها و جریان های مذهبی _ سیاسی ایران» تألیف رسول جعفریان است، که جریانات سال ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۵۷ را بازگو می‌کند، کتاب با ارزشی است که بخشی هم مربوط به شهر شیراز، جریان حزب برادران و حکومت اسلامی که مرحوم آیت‌الله سید نورالدین حسینی الهاشمی برپاکردند، است.

 کتاب دیگر «مقاومت شکننده (تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال های پس از انقلاب اسلامی)»، تألیف جان فوران نویسنده انگلیسی است که این کتاب، تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران را از پانصد سال پیش تاکنون، یعنی از عصر صفویه تا انقلاب اسلامی، بررسی می‌کند.

کتاب بسیار دقیقی است که بر اساس اسناد تاریخی موجود در انگلیس و آمریکا نوشته شده است. در حوزه انقلاب اسلامی هم که صدها کتاب به زبان های مختلف، تألیف و هزاران مقاله، نوشته شده است.

روشنفکری چگونه وارد کشور ما شد؟

رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی، در ادامه به جریان شناسی تاریخ معاصر ایران پرداخت و گفت: اگر بخواهیم به لحاظ سیاسی در تاریخ معاصر، تحلیل جریان شناسی انجام دهیم، دو کلان‌جریان فکری در تاریخ سیاسی کشور ما وجود دارد. دو کلانْ جریان فکری که هم در حوزه سیاست، هم در حوزه فرهنگ و هم در حوزه اقتصاد، روبروی هم قرار دارند.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: از عصر قاجار و دوره ناصرالدین شاه، جریان روشنفکری در ایران، تحت عنوان "منورالفکری" آغاز می‌شود. اگر بخواهیم مشخصاً نام ببریم، سه نفر از پرچم‌داران منور الفکری در ایران که تلاش زیادی برای نهادینه کردن آن در کشور انجام دادند، عبارتند از: میرزا مَلکَم خان، میرزا فتحعلی خان آخوند زاده و حاج سیاح محلاتی. میرزا ملکم خان که ارمنی الاصل بود و سپس مسلمان شده و اهل اصفهان بوده است، آخوند زاده که تبریزی بوده و پدری روحانی داشته و حاج سیاح محلاتی که ۱سیاح و جهانگرد بوده است و خاطرات خود را در دو کتاب به نام‌های "سفرنامه حاج سیاح محلاتی" که حاوی خاطرات خارج از کشور و کتاب "خاطرات حاج سیاح محلاتی"، که شامل خاطرات داخلی خود می باشد، نوشته است.

اینها پرچمداران اولیه روشنفکری در ایران هستند، که نگاه کلی آنان، این بود که اگر بخواهیم کشور پیشرفت کند و از این انحطاط اقتصادی و اخلاقی و استبداد قاجار نجات پیدا کند، هیچ راهی وجود ندارد مگر اینکه باید از فَرق سر تا ناخن پا فرنگی شود.

وی ادامه داد: اولین جرقه روشنفکری اینچنین زده می‌شود که پوشش و آرایش و به طور کل سبک زندگی باید فرنگی باشد؛ این اولین جریان روشنفکری در کشور بود. به تعبیر مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، روشنفکری در ایران از ابتدا بیمار متولد شد. یعنی اینها تحفه‌ای که بعد از رفتن به اروپا به ارمغان آوردند چنین چیزی بود.

این افراد، علم اروپا را نیاوردند، سختکوشی و نظم و صرفه‌جویی نهادینه شده در فرهنگ اروپایی‌ها را نیاوردند، بلکه ظاهر و پوشش و نیمه عریانی را آوردند. کنار رفتن لباس‌های محلی، استفاده از کراوات، نیمه عریان شدن، اصلاح صورت آنچنانی و مشروب و اختلال زن و مرد را که آن جا دیدند به اینجا آوردند.

 در آن زمان دانشجویانی که برای تحصیل به خارج اعزام می‌شدند، یا از طرف دولت بود یا فرزندان سرمایه‌داران بودند که با هزینه پدر می‌رفتند، اینها باید علم و تکنولوژی را می‌آوردند ولی متأسفانه فرهنگ ظاهری غرب را به ارمغان آوردند. چنین تفکری داشتند که ما اگر بخواهیم پیشرفت کنیم باید ظاهراً، باطناً، جسماً و روحاً اروپایی شویم وگرنه نمی‌توانیم پیشرفت کنیم.

کدام تفکر عامل بیچارگی ما بود؟

رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی پیرامون ویژگی های نخستین جریان روشنفکری در ایران، گفت: این جریان، سه مشخصه اصلی داشته است؛ نخست، تقلید صد درصدی ظواهر و فرهنگ غرب. ضمن اینکه به شدت با تقلید در دین مبارزه می‌کردند، اما با همه وجود، مقلّد غرب بودند. آنها به دنبال فلسفه مثلا نحوه پوشش در غرب نبودند، بلکه فقط می‌خواستند دقیقاً و عین آن در اینجا اجرا شود.

آنها تقلید در بی بند و باری را جایز می‌دانستند ولی تقلید در دینداری را نمی‌پذیرفتند. آنچه که اقبال لاهوری می‌گوید:

"خَلق را تقلیدشان بر باد داد/ ای دو صد لعنت بر این تقلید باد".

 مُراد،  تقلید روشنفکرانه از فرهنگ و بی بند و باری غرب است. ویژگی این جریان روشنفکری اولیه، تقلید بی چون و چرا از غرب بود.

وی پیرامون دومین ویژگی گفت: مشخصه دوم، ضدیت با دین و همه شؤونات دینی بود. با صدای بلند اقرار می‌کردند آنچه که عامل بیچارگی ما می باشد، دین است که باید برچیده شود.

این استاد حوزه و دانشگاه در مورد ویژگی سوم جریان روشنفکری اولیه در تاریخ معاصر ایران گفت: سومین ویژگی، ضدیت با فرهنگ، تمدن و سنت‌های کهن ایرانی بود. سنت‌های کهنی که در کشور ما ریشه‌های چند صد ساله داشته است را به تمسخر گرفته و خواستار برچیده شدن آن بودند. این جریانی است تحت عنوان منورالفکری که در زمان رضاخان در فرهنگستان لغت فارسی، روشنفکری را جایگزین آن کردند.

این جریان، مقلّد جدی فرهنگ و تمدن غربی است که در عصرقاجار به‌صورت بیمار در کشور ما متولد شد. روبروی آن، یک جریان فکر دینی است که جریان روشنفکری می‌خواهد با این جریان دینی مبارزه کند. جریانی که معتقد است با همه وجود باید معتقد و ملتزم به اسلام باشیم، از ارزش های اسلامی دفاع کرده و برای نهادینه شدن آن تلاش کنیم. این دو کلانْ جریان روبروی هم قرار داشته و دارند.

وی تصریح کرد: در داخل جریان روشنفکری، شعبه‌های مختلفی ایجاد می‌شود؛ از جمله روشنفکری دینی، مانند مرحوم شریعتی، جلال آل احمد، بازرگان، سحابی و نهضت آزادی. خود آنها هم همین اصطلاح روشنفکری دینی را به‌کار می‌بردند. این یکی از شعبه‌های روشنفکری است که می‌خواهد با آن جریان روشنفکری افراطی مقابله کند و روشنفکری دینی را مطرح می‌کند، یعنی در عین حال که معتقد به دین هستیم تلاش می‌کنیم داشته‌های اروپا و فرهنگ و تمدن را هم حفظ کنیم.

لذا بیشتر اوقات، آیات، روایات و ارزش های دینی را بر وفق سنت‌های اروپایی تحلیل و تفسیر می‌کردند. مرحوم یدالله سحابی در کتاب خود با عنوان «قرآن مجید، تکامل و خلقت انسان» به وضوح بیان داشته که آیاتی از قرآن که در مورد خلقت انسان است، دقیقاً نظریه داروین (دانشمند انگلیسی در قرن نوزدهم میلادی) را مطرح می‌کند. در واقع  برای جمع بین تدین و روشنفکری چنین سخن می‌گوید. یک جریان التقاطی وحشتناک هم به نام «مجاهدین خلق»، از درون همین جریان روشنفکری دینی سر بر‌می‌آورد و متولد می‌شود.

استاد دانشگاه تهران گفت: از این طرف، شاهد جریانی به نام تحجّر هستیم که شعبه‌ای از جریان تفکر دینی است. از درون کلان‌جریان دینی که در مقابل جریان روشنفکری است، فکر متحجّرانه شکل می‌گیرد، انجمن حجتیه متعلق به این جریان است و حضرت امام (رحمت الله‌علیه) چقدر از جریان تحجّر می‌نالیدند.

اینان، چقدر به عالمان و مجاهدین راستین جریان فکر دینی و جریان اسلام ناب، ظلم کردند، چنانکه امام خمینی(ره) در منشور روحانیت در مورد این موضوع مفصل صحبت کردند. به اعتقاد من از همان روزی که جریان روشنفکری در ایران به صورت بیمار متولد شد، و به تبع آن آموزش و پرورش جدید و دانشگاه به‌صورت بیمار متولد شد، اینها در کشور ما استمرار پیدا کرد تا به عصر انقلاب رسید.

تولیت حرم مطهر گفت: آنچه در انقلاب اسلامی اتفاق افتاده، پیروزی جریان تفکر دینی ناب اسلامی به رهبری یک اسلام‌شناس فقیهِ مؤمنِ ملتزم متعهدِ به اسلام ناب است که در این مقطع تاریخی، این جریان به اوج می‌رسد و حاکمیت را به دست ‌می‌گیرد.

تفکر ناب اسلامی یعنی تفکری که با همه وجود، به همه دین و همه آیات و همه سنت معتبر، به‌صورت مو به مو، معتقد و پایبند است و این را اصلا معارض با پیشرفت‌های جدید بشر نمی‌داند. تکیه بر عقل سلیم را جزئی از اسلام ناب می‌داند. رسیدن به قله‌های علم را بخشی اصلی از اسلام ناب می‌داند. اسلامی که می‌گوید « طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ - تحصیل علم و دانش بر هر مرد و زن مسلمان واجب و لازم است» (پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم/  بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد علیهم السلام، جلد۱، صفحه۲).

رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی با اشاره به جایگاه رفیع علم در اسلام گفت: در اسلام ناب، علم یک جریان خیلی جدی، همه جانبه و مورد تشویق اسلام است. این تفکر به پیروزی می‌رسد و انقلاب شکل می‌گیرد. بعد از انقلاب نیز این دو جریان روبروی هم هستند و امروز نیز همین‌طور است و جریان روشنفکری بیمار، کما فی السابق به حیات خود ادامه داده و از تمام فرصت ها استفاده می کند، روزنامه، تریبون، کرسی تدریس و مجله دارد و مسیر خود را طی می‌کند و روبروی تفکر ناب اسلامی ایستاده است.

 اینکه در جریان میهمانی ده کیلومتری عید غدیر در تهران، یک جریان شاد و یک جریان به بهانه‌های مختلف به شدت ناراحت می‌شود، به‌دلیل رودررویی این دو جریان است، که کف خیابان خود را نمایان ساخته است. اگر دولتی روی کار می‌آید که مقداری از غرب رو برمی‌گرداند و به سمت شرق می‌آید، یک عده خوشحال و یک عده ناراحت می‌شوند، دقیقا به سبب وجود همین دو جریان فکری در عرصه سیاست است.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: جهاد تبیین حجت الاسلام کلانتری شیراز شاهچراغ جریان روشنفکری جریان روشنفکری روشنفکری در ایران روشنفکری دینی انقلاب اسلامی جریان شناسی تاریخ معاصر تاریخ سیاسی معاصر ایران اگر بخواهیم ناب اسلامی اسلام ناب متولد شد یک جریان کشور ما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۱۷۸۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هر میدانی که سپاه با پشتیبانی مردم به آن وارد شد منجر به پیروزی شد

مسئول نمایندگی، ولی فقیه در سپاه ثارالله استان کرمان گفت: عملیات وعده صادق از مواهبی است که خداوند متعال به واسطه سپاه و نیرو‌های خالص و مجاهد آن، امر، ولی فقیه و عنایت ویژه امام زمان (عج) رقم خورده است.

به گزارش گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان و مسئول نمایندگی، ولی فقیه در سپاه ثارالله استان به همراه جمعی از سپاهیان به مناسبت هفته عقیدتی سیاسی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با حجت‌الاسلام علیدادی سلیمانی نماینده، ولی فقیه و امام جمعه کرمان دیدار و گفتگو کردند.

در این دیدار مسئول نمایندگی، ولی فقیه در سپاه ثارالله استان کرمان ضمن گرامیداشت سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری و هفته عقیدتی سیاسی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت:سپاه امروز اگر پیشرفت، بالندگی، درخشندگی و محبوبیتی در بین همه ملل جهان و نسل جوان دارد به دلیل همین معنویت است.

حجت الاسلام علی عرب پور افزود: لذا سپاه با همه نهاد‌ها، با همه ارگان‌ها و سازمان‌هایی که در این مسیر هستند و همسو با سپاه هستند تفاوت‌های خیلی بالایی دارد، تفاوت سپاه با همه سازمان‌ها در این است که سپاه از بعدی متکی و متصل به خود شخص، ولی فقیه زمان است، ولایت مداری و ولایت محوری سپاه را در مجموعه سپاه به عین لمس می‌کنیم و پاسداران هم سعی کردند خودشان را در این مسیر تربیت کنند و بر این تربیت بمانند.

او تاکید کرد:هر صحنه و هر میدانی که سپاه با پشتیبانی و تکیه به مردم بر آن وارد شد آن میدان، میدان پیروزی بوده است.

وی بیان کرد:در بحث حمله آمریکا به طبس امام فرمود شن‌ها مامور خدا بودند این مطلبی است که خداوند این انقلاب را پشتیبانی می‌کند و حامی این انقلاب است.

مسئول نمایندگی، ولی فقیه در سپاه ثارالله استان تاکید کرد:طوفان الاقصی، تسخیر لانه جاسوسی وعده صادق این‌ها همه از مواهبی است که خداوند متعال به واسطه سپاه و نیرو‌های خالص و مجاهد سپاه و امر، ولی فقیه و همچنین عنایت ویژه امام زمان (عج) رقم خورده است.